"In the next 10 years, we'll see more disruption and changes to the banking and financial industry than we've seen in the preceding 100 years"
Brett King
Op ieder gebied en in iedere branche geldt: iemand zal uitvinden hoe het sneller, beter en goedkoper kan.
Dit is wellicht het meest merkbaar in de financiële sector en dan met name in de bancaire sector.
Het is dit jaar precies 10 jaar geleden dat de financiële- of bankencrisis op haar hoogtepunt was maar de bancaire sector is tot op de dag van vandaag nog niet in staat gebleken de technische implementatie te doen die haar concurrerend maakt met de relatief nieuwe Fintech bedrijven.
De huidige technologie vaagt ondertussen de gehele financiële sector weg. Er verdwijnen niet alleen banen, de sector als geheel verdwijnt en daarmee ook de toekomst voor de bank zoals we deze de afgelopen honderden jaren hebben gekend, en dit voornamelijk door een gebrek aan toegevoegde waarde.
Het businessmodel van banken is gebaseerd op frictie tussen vraag en aanbod. Die rol van banken gaat verdwijnen. Banken zijn nu te groot en te log. Hun innovatietempo is te laag vergeleken met wat er in de buitenwereld gebeurt. Overal ter wereld werken mensen samen om met nieuwe ideeën te komen en oplossingen te bedenken voor problemen die de traditioneel ingestelde banken nog niet eens ontdekt hebben. Dit is overigens niet uniek voor de financiële sector, als voorbeeld kun je hiervoor het gebruik van WhatsApp nemen die voor een groot deel de telecomsector buitenspel heeft gezet, uiteindelijk kiezen we allemaal voor oplossingen die sneller, beter én goedkoper zijn...
Technologie zorgt ervoor dat we verifieerbaar vertrouwen creëren, deze verifieerbaarheid staat haaks op het gevoel wat we altijd hebben gehad bij het instituut wat banken altijd zijn geweest en daarmee min of meer op hetzelfde vertrouwen mochten rekenen als onze huisarts of notaris.
Vertrouwen in bestaande instituties is niet langer vanzelfsprekend. Steeds vaker vallen ze door de mand en tonen daarmee aan dit vertrouwen niet aan te kunnen, de financiële crisis heeft dit duidelijk aangetoond...
Het is een kwestie van tijd en leeftijd voordat mensen dit instituut de rug toekeren. Vooral ouderen zijn nog niet volledig mee met de nieuwe technologieën en zullen daarom, voorlopig althans, dat vertrouwen nog wel blijven verlenen aan hun bank, al slinkt dit vertrouwen sneller doordat de meeste fysieke filialen van banken verdwijnen en daarmee ook de persoonlijke aandacht voor hun klanten verdwijnt.
Er zullen altijd financiële transactie blijven plaatsvinden, maar door de opkomst van o.a. de Blockchain en de digitale valuta verdwijnt de noodzaak voor bancaire tussenpersonen.
Steeds meer techbedrijven zoals Google en Apple stappen in de online betaalsector en steeds meer mensen en bedrijven organiseren zelfstandig en onderling hun financieringsbehoeftes buiten de reguliere bankensector om.
Ook de loyaliteit van consumenten veranderd, we stappen steeds gemakkelijker over naar alternatieve partijen die een beter, sneller of goedkoper alternatief kunnen aanbieden. Om hier concurrerend op te reageren is een hoge reactiesnelheid vereist die banken of traditionele financiële instituten niet bezitten, mede door de gereguleerde omgeving waarbinnen zij actief zijn.
De consument is in steeds mindere mate onder de indruk van deze (beschermende) regelgeving en stapt daardoor sneller en gemakkelijker over naar de alternatieve sector. Technologie zorgt ervoor dat je geen instituties, organisaties en kosten meer nodig hebt om dingen in beweging te krijgen. Een mooi voorbeeld hiervan is de opkomst van de cryptocurrency zoals de X12 of Bitcoin. Dit alternatieve betaalmiddel wordt door steeds meer particulieren en bedrijven ontdekt en ingezet en zorgt voor een uitstroom van vermogen bij reguliere banken en vermogensbeheerders.
Steeds meer particulieren kiezen ervoor om bijvoorbeeld een deel van hun spaargeld niet langer bij ‘hun eigen’ bank onder te brengen maar actief in te stappen in programma’s zoals Five Winds, LikesXL, Xpro of SkyWay. Dit heeft overigens niet altijd alleen te maken met de zeer beperkte (spaar)rente die in geen verhouding staat tot de rendementen bij deze programma’s, maar vaak ook met de directe beschikbaarheid van het geplaatste vermogen.
De consument van vandaag wil snel kunnen beschikken over het eigen geld en niet langdurig vastzitten aan langlopende spaarcontracten of boetes moeten betalen om aan hun eigen geld te kunnen komen.
De relevantie die banken hebben voor belanghebbenden is het product van drie factoren: Vertrouwen, Gemak en Lage kosten.
Hoe hoger elk van deze drie factoren uit de formule hoe hoger de relevantie van banken, aldus PwC.
Wanneer u aan uw inkomen en uw spaargeld denkt en aan de bank die dit voor u dient te bewaken, hoe relevant is úw financiële dienstverlener dan voor u?
Banken zullen zich natuurlijk niet zonder slag of stoot gewonnen geven, een felle strijd tussen het oude en nieuwe systeem is op handen en in sommige gevallen zijn de eerste gevechten ook voor de consument al merkbaar. Steeds vaker merken wij de tegenwerking van bankmedewerkers wanneer klanten aangeven bijvoorbeeld Bitcoins te willen aankopen vanaf hun eigen bankrekening.
Het zijn de stuiptrekkingen van een gewond dier, maar daarmee niet minder gevaarlijk…
De volgende vragen zijn dus van belang, van wie is ons geld eigenlijk?
Waarom is de creatie van geld in handen van (particuliere) banken? En waarom moet dat altijd gepaard gaan met schuld?
De vraag die de komende jaren deze strijd zal gaan voeden: kunnen we ons monetaire systeem op een eerlijkere manier organiseren?
Met de introductie van cryptovaluta’s is er een behoorlijke stap gezet in het beantwoorden van deze vragen, maar het is voorlopig nog veel te vroeg om een definitieve winnaar aan te wijzen, als dat al überhaupt mogelijk is...
Ik sluit dit opiniestuk graag af met een waarschuwing van Thomas Jefferson uit de 18e eeuw:
“ I sincerely believe... that banking establishments are more dangerous than standing armies.”
Marcel Mak